Norniki z podrodzaju Pallasiinus

Microtus limnophilus - gryzoń z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny nornikowatych ( Arvicolidae ), z podrodzaju Pallasiinus. Synonim Microtus oeconomus limnophilus.
Dawniej stanowił podgatunek Microtus oeconomus ( Musser & Carleton 2005 ).

Występuje w Azji ( Chiny - Syczuan, Qinghai, Gansu, Shaanxi, Ningxia i zachodnia Mongolia ).

Zamieszkuje półpustynie i pustynie, tereny skaliste, alpejskie łąki i słone pustynie do wysokości 2500 m n.p.m.

Aktywny w ciągu całego roku i całej doby, szczyt aktywności w ciągu dnia.
Jest terytorialny, terytorium 1 samca łączy się z terytoriami 5 - 6 samic. 
Prowadzi częściowo podziemny tryb życia. Wydeptuje ścieżki, które prowadzą do żerowisk. Większość szlaków komunikacyjnych jest osłonięta przez krzewy lub wysokie byliny i trawy.
Kopie płytkie systemy komór w miękkim gruncie, piasku lub darni. Na terenach skalistych wykorzystuje rozpadliny i rumosz skalny.
Głębiej wykopane komory stanowią komory lęgowe, spiżarnie lub zimowe leża.
Gniazdo wykonane jest z grubej roślinności zielnej, wyścielone drobniejszym materiałem roślinnym.
Odżywia się głównie różnymi gatunkami traw, ziołami, mchami, porostami, grzybami, nasionami.
Na okres zimy gromadzi różnego rodzaju nasiona i kłącza. Ogryza też korę z roślin drzewiastych.
Sezon rozrodczy od końca kwietnia do września.
Samica może mieć 2 - 3 mioty w sezonie. Okres ciąży to 20 - 21 dni. Średni miot to 6 młodych.
Odstawienie następuje po 18 - 20 dniach.  
Dojrzałość płciową uzyskuje : samica w 3 tygodniu życia ale rozmnaża się dopiero w wieku 2 - 3 miesięcy po uzyskaniu rozmiaru dorosłych osobników, samiec w wieku 6 - 8 tygodni.
Żyje około 18 - 24 miesięcy.

Opisane podgatunki :
- Microtus limnophilus flavicentris - został ujęty w Microtus oeconomus 
- Microtus limnophilus limnophilus - Tsaidam, Qinghai ( północno-zachodnie Chiny )

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję i prawdopodobieństwo dużych populacji. Obecnie brak danych na temat stanu populacji tego gatunku.
W Mongolii możliwa jest degradacja siedlisk na skutek nadmiernego wypasu zwierząt domowych oraz zanik źródeł wody i związana z tym susza. Jednak nie do końca jest jasne czy susze są wynikiem naturalnych zmian środowiskowych czy działań człowieka i czy mają wpływ na gatunek.
W Chinach jest uważany za szkodnika w południowym Gansu.
Rejestrowany z kilku obszarów chronionych. W Mongolii około 24% zakresu gatunku to obszary chronione. W Chinach między innymi z : Qinghaihuniaodao, Taibaishan, Waglang i Wolong.
Potrzebne są dalsze badania mające na celu ustalenie dokładnego rozmieszczenia gatunku. 

W niewoli - brak danych.





Nornik japoński ( Microtus montebelli ) - gryzoń z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny nornikowatych ( Arvicolinae ), z podrodzaju Pallasiinus. Synonim Microtus oeconomus montebelli.
Dawniej stanowił podgatunek Microtus oeconomus.

Występuje w Azji ( japońskie wyspy Honsiu, Kiusiu, Notojima, Sado, wyspa Shikotan - południowe Kuryle, Sachalin - północno-wschodnia Rosja ).

Zamieszkuje nadrzeczne obszary, lasy iglaste i ich obrzeża ale także pola uprawne ( w tym pola ryżowe ), łąki i pastwiska od nizin po alpejskie łąki.

śpiący nornik japoński ( Microtus montebelli )

Biologia, ekologia i sposób życia jak u Microtus oeconomus.

Opisane podgatunki :
- Microtus montebelli brevicorpus - wyspa Sado ( centralna Japonia )
- Microtus montebelli hatanezumi - wyspa Honsiu ( Japonia ) - synonim Arvicola hatanezumi - Arvicola hatanedzumi - prawdopodobnie synonim Microtus montebelli
- Microtus montebelli montebelli - wyspa Honsiu ( Japonia )

Microtus montebelli

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję i prawdopodobieństwo dużych populacji. Brak widocznych zagrożeń na chwilę obecną.
Gatunek lokalnie obfity i powszechny.
Rejestrowany z kilku obszarów chronionych.

W niewoli - brak danych.





Nornik północny ( Microtus oeconomus ) - gryzoń z rodziny chomikowatych ( Cricetidae ), z podrodziny nornikowatych ( Arvicolinae ), z podrodzaju Pallasiinus. Synonim Microtus malcolmi - Lemus medius.

Występuje w Europie ( od wschodnich Niemiec i północnej Fennoskandii do północnej i środkowej części europejskiej Rosji, izolowane i reliktowe populacje w Holandii, południowej Norwegii, północnej Szwecji, południowej Finlandii, w Austrii, na Słowacji i Węgrzech ), w Azji ( od Uralu po wybrzeża Morza Ochockiego i wyspę Sachalin, na południu po północną Mongolię i północne Chiny ) i w Ameryce Północnej ( wyspy na Morzu Beringa, Alaska - U.S.A. i północna Kolumbia Brytyjska, zachodnia część Terytoriów Północno-Zachodnich, Jukon w Kanadzie ).

Zamieszkuje wilgotne, gęsto porośnięte obszary wzdłuż brzegów jezior, rzek i strumieni, tundrę, tajgę, las mieszany, lasostep a nawet tereny półpustynne. Siedliska te występują głównie na nizinach ale w rejonach górskich dociera do 2500 m n.p.m.

nornik północny ( Microtus oeconomus )

Aktywny w ciągu całego roku i całej doby. Nie hibernuje ani nie zapada w letarg.
Przejawia wyższą aktywność w ciągu dnia niż w nocy, chociaż zależy to od siedliska jakie zamieszkuje.
Niewielki dymorfizm płciowy, gdyż tylko około 30% samców jest większych niż samice. Osobniki różnią się wielkością i masą ciała pod względem szerokości geograficznej i siedliska.
Osobniki z wysp są zazwyczaj większe niż ich kontynentalni pobratymcy.
Rozmiar terytorium jest bardzo zróżnicowany w zależności od siedliska, gęstości osobniczej, pory roku, dostępu do pokarmu i innych czynników.  Średnia wielkość rewiru samca to 804 m2, samicy to 377 m2 ale często 1 samica dzieli rewir z kilkoma innymi samicami, które powiązane są rodzinnie. Terytoria samców zawierają kilka terytoriów samic a samiec często broni prawa do samic znajdujących się w jego zasięgu.
Kopie płytkie systemy komór i korytarzy w miękkiej glebie i w darni. Korytarze te wykorzystuje te wykorzystuje do wędrówek do miejsc żerowania. Na powierzchni tworzy dobrze rozwinięte systemy szlaków komunikacyjnych. Szlaki te są oznakowane wydzieliną gruczołów zapachowych informujące osobniki o przechodzących wcześniej osobnikach, ich wieku, płci, stanie rozrodczym i czy nie są intruzami.
Gniazda lęgowe budowane są w głębszej komorze z grubszego materiału roślinnego a wyścielane drobniejszym materiałem roślinnym.
Odżywia się głównie turzycami ( Carex sp., Eupharium sp. ) ale również ziołami, mchami, porostami, korą drzew i krzewów, nasionami. W okresie jesiennym gromadzi zapasy pożywienia, głównie nasiona i kłącza ale także bulwy, cebule i korzonki na okres zimy. W zimie korzysta zarówno z zapasów jak i zjada pędy krzewów i drzew, korę, mchy i porosty.
Sezon rozrodczy od końca kwietnia do września, czasami rozmnaża się w zimie.
Samica może mieć 2 - 3 mioty w sezonie. System krycia poligamiczny, chociaż w izolowanych siedliskach występuje monogamia.
Okres ciąży trwa 20 - 21 dni. Samica rodzi w gnieździe do 10 młodych, średnio 7.
Duże mioty są zazwyczaj u dojrzałych i starszych samic. Mioty u populacji północnych są zdominowane pod względem płci przez samice niż samce. Populacje południowe są bardziej wyrównane. Czynniki, które na to wpływają nie są dobrze poznane.
Młode rodzą się nagie, ślepe i głuche o wadze około 3 gram. Po 5 dniach pokryte są sierścią a otwierają oczy i uszy po 11 - 13 dniach. Odstawienie następuje po 18 - 20 dniach. W tym wieku są już dość niezależne. Rozmiar dorosłych osiągają w wieku około 2 miesięcy.
Dojrzałość płciową uzyskuje : samica w wieku 3 tygodni a samiec w wieku 6 - 8 tygodni.
Część młodych zwłaszcza samce rozprasza się, samice pozostają w pobliżu lub razem z matką.
Co 2 - 3 lata następuje wzrost gęstości osobniczej co może prowadzić do lokalnych migracji.
Żyje około 18 - 24 miesięcy.

Microtus oeconomus - o jaśniejszym ubarwieniu 

W Polsce występuje w północnej i  w północno-wschodniej części kraju. Lokalnie obfity i powszechny. Nie jest objęty żadnymi działaniami ochronnymi. Na obszarze kraju spotykamy podgatunek Microtus oeconomus raticeps.  

Microtus oeconomus ratticeps

Opisane podgatunki :
- Microtus oeconomus altaicus - południowa Syberia ( Rosja ), góry Ałtai, region Ałtajski, Ałtaj Mongolski, okolice jeziora Djulu - Kul - synonim Microtus ratticeps altaicus
- Microtus oeconomus amekensis - Alaska, wyspa Amak ( U.S.A. ) - synonim Microtus amakensis - traktowany też jako samodzielny gatunek - brak danych o zagrożeniach
- Microtus oeconomus anikini - zachodnia Syberia, region Tomska ( Rosja )
- Microtus oeconomus arenicola - Holandia - uważany za synonim Microtus oeconomus ratticeps
- Microtus oeconomus dauricus - Transbajkalia, Buriacja ( Rosja )
- Microtus oeconomus elymocetes - Alaska, wyspa Montague, Prince William Sound ( U.S.A. ) - synonim Microtus elymocetes - traktowany też jako samodzielny gatunek - brak danych o zagrożeniach
- Microtus oeconomus endoecus - centralna Alaska, Mouth of Charlie Creek ( U.S.A. ) - synonim Microtus operarius endoecus - uważany też za synonim Microtus oeconomus macfarlani
- Microtus oeconomus finmarchicus - Norwegia i wyspy u jej wybrzeży
- Microtus oeconomus flaviventris - Gansu, Shensi ( centralne Chiny ) - synonim Microtus limnophilus flaviventris - nie kiedy zawarty w gatunku Microtus limnophilus
- Microtus oeconomus gilmorei - arktyczna Alaska ( U.S.A. )
- Microtus oeconomus hahlovi - północno-zachodnia Syberia, region Tiumeński, okręg Jamalsko-Nieńcowski, okolice rzeki Tas ( Rosja )
- Microtus oeconomus innuitus - Alaska, wyspa St.Lawrence ( U.S.A. ) - synonim Microtus innuitus - Microtus innuitus innuitus - traktowany też jako samodzielny gatunek z 2 podgatunkami - brak danych o zagrożeniach
- Microtus oeconomus kamtschatica - Syberia Wschodnia, Kamczatka, region Anadyr, Czukotka ( Rosja )
- Microtus oeconomus karaginensis - Kamczatka, region Karagin
- Microtus oeconomus kjusjurensis - Syberia Wschodnia, region Jakucka, region Kyusyur,  Jakucja ( Rosja )
- Microtus oeconomus kodiacensis - Alaska, wyspy w pobliżu Prince William Sound, wyspy Kodiak ( U.S.A. ) - synonim Microtus kadiacensis - Microtus ratticeps kadiacensis - traktowany też jako samodzielny gatunek
- Microtus oeconomus koreni - północno-wschodnia Syberia, dorzecze rzek Kołymy i Indigirka, Jakucja ( Rosja ) - synonim Microtus koreni - uważany za tożsamy z Microtus oeconomus 
- Microtus oeconomus macfarlani - wschodnia Alaska ( U.S.A. ), środkowy i północny Jukon, północna część Terytoriów Północno-Zachodnich ( Kanada ) - synonim Microtus macfarlani -  traktowany też jako samodzielny gatunek
- Microtus oeconomus malcolmi - północne Chiny - synonim Microtus malcolmi
- Microtus oeconomus medius - Laponia ( Szwecja, Finlandia ), góry Gudbrandsdal w Norwegii - synonim Lemus medius - uważany też za synonim Microtus oeconomus ratticeps 
- Microtus oeconomus mehelyi - Słowacja, Austria, Węgry - synonim Microtus ratticeps mehelyi - mniejsze ryzyko w 2000 roku 
- Microtus oeconomus montiumcaelestinum - południowo-wschodni Kazachstan, Dżungaria - synonim Microtus ratticeps montium-caelestinum
- Microtus oeconomus naumovi - Półwysep Tajmyr, Kraj Krasnojarski, środkowy i dolny bieg rzeki Jenisej i Khatanga  ( Rosja )
- Microtus oeconomus oeconomus - Europa Wschodnia, zachodnia i środkowa Syberia ( Rosja )
- Microtus oeconomus operarius - wybrzeże Alaski ( U.S.A. ) - synonim Arvicola operarius - Microtus operarius - Microtus operarius operarius - Microtus ratticeps operarius - traktowany też jako samodzielny gatunek z 2 podgatunkami
- Microtus oeconomus ouralensis - południowa część europejskiej Rosji, południowy Ural ( Rosja ) - synonim Arvicola ouralensis
- Microtus oeconomus petshorae - północna część europejskiej Rosji, obwód Archangielski, rejon Petchora - synonim Microtus ratticeps petschorae
- Microtus oeconomus popofensis - Alaska, wyspy Popof i Shumagin ( U.S.A. ) - synonim Microtus unalascensis popofensis - Microtus ratticeps popofensis - uznawany za zagrożony
- Microtus oeconomus punukensis - Alaska, wyspy Big Punuk ( U.S.A. ) - synonim Microtus innuitus punukensis - uznawany za zagrożony
- Microtus oeconomus ratticeps - Holandia, Niemcy, Norwegia, Szwecja, Finlandia, Polska, Litwa, Łotwa, Estonia, Białoruś, Mołdawia, północna część europejskiej Rosji - synonim Arvicola ratticeps - Microtus ratticeps - wymieniany jako synonim Microtus oeconomus 
- Microtus oeconomus shantaricus - wybrzeże Morza Ochockiego, Chabarowsk ( Rosja )
- Microtus oeconomus sitkensis - Alaska, wyspy Sitka, Baranof i Chichagof ( U.S.A. ) - synonim Microtus sitkensis - Microtus ratticeps sitkensis - traktowany też jako samodzielny gatunek - brak danych o zagrożeniu
- Microtus oeconomus stimmingi - Niemcy - synonim Arvicola ratticeps var stimmingi - uważany za synonim Microtus oeconomus ratticeps
- Microtus oeconomus suntaricus - Syberia Wschodnia, Jakucja ( Rosja )
- Microtus oeconomus tschuktschorum - Półwysep Czukotka ( Rosja ) - synonim Microtus tschuktschorum
- Microtus oeconomus uchidae - północne Kuryle, Sachalin ( Rosja ) - synonim Microtus uchidae - uważany za synonim Microtus oeconomus 
- Microtus oeconomus unalascensis - Alaska ( U.S.A. ) - synonim Microtus unalascensis - Microtus unalascensis unalascensis - traktowany też jako samodzielny gatunek z 2 podgatunkami
- Microtus oeconomus uralensis - Obwód Orenburg, góry południowo-zachodniego Uralu ( Rosja ) - synonim Arvicola oeconomus var. ouralensis 
- Microtus oeconomus yakutatensis - Alaska, Glacier Bay Prince William Sound, Yakutat Bay ( U.S.A. ) - synonim Microtus oeconomus yukutatensis - Microtus yakutatensis - traktowany też jako samodzielny gatunek

rycina - Microtus oeconomus

Gatunek uznawany za nie zagrożony ze względu na szeroką dystrybucję i prawdopodobieństwo dużych populacji. Jednak niektóre izolowane podgatunki i subpopulacje mogą potencjalnie zagrożone wyginięciem.
Chodzi o niektóre części Europy i północnoamerykańskie wyspy.
Jest notowany w Załączniku III Konwencji Berneńskiej.
Podgatunek Microtus oeconomus arenicola z terenu Holandii jest wymieniony w Załączniku II Dyrektywy Siedliskowej U.E. i Dyrektywy Gatunków.
Microtus oeconomus arenicola i Microtus oeconomus mehelyi - z Austrii, Węgier i Słowacji są wymienione w Załączniku IV Konwencji Berneńskiej.
W Ameryce Północnej podgatunki z wysp : Microtus oeconomus punakensis, Microtus oeconomus amakensis, Microtus oeconomus amakensis, Microtus oeconomus elymocetes, Microtus oeconomus innuitus, Microtus oeconomus popofensis, Microtus oeconomus sitkensis i Microtus oeconomus unalascensis są chronione.
Microtus oeconomus stanowi ważne źródło pokarmu dla wielu drapieżników.
Populacje Microtus oeconomus doświadczają wahań cyklicznych osiągając maksymalne gęstości osobnicze na poziomie 70 - 80 osobników / ha.
Nornik północny jest nosicielem wielu chorób, znaczenie dla ludzi ma jako nosiciel bakterii ( Francisella tularensis ), która powoduje tularemię u ludzi. Choroba jest przenoszona przez bezpośredni kontakt i jest śmiertelna w 7% nieleczonych przypadkach u ludzi.
W czasie dużej gęstości osobniczej może konkurować o pokarm ze zwierzętami domowymi lub uszkadzać drzewa podgryzając korzenie.
Najnowsze badania sugerują, że Microtus oeconomus jest stosunkowo młodym kolonizatorem Ameryki Północnej i najprawdopodobniej przekroczył Cieśninę Beringa przez pomost lądowy około 80 000 - 100 000 lat temu lub około 130 000  - 300 000 lat temu.
Microtus oeconomus jest uważany za idealny gatunek do badań naukowych z powodu jego zdolności adaptacyjnych do ustawień laboratoryjnych, szybkiego rozwoju i gwałtownego wzrostu populacji. Wiele ważnych hipotez zostało przetestowanych przy użyciu gatunku jako modelu.
W niektórych siedliskach konkuruje z Microtis agrestis, Microtus longicaudus, Microtus pennsylvanicus i Microtus xanthognathus. Jednak na ogół albo unika konkurencji poprzez niszową specjalizację lub silnie konkuruje jak to jest z Microtus agrestis.
Rejestrowany z wielu obszarów chronionych w całym swoim zasięgu.

rycina - Microtus oeconomus ratticeps

W niewoli - jako "przedmiot" badań naukowych.    

Microtus oeconomus sitkensis

  Opracowano na podstawie:

animaldiversity, arkive, iucn, planet-mammiferes, waza, wikipedia, wwf i wiedzy własnej.

Ryciny i zdjęcia zamieszczono w celach dydaktycznych, informacyjnych i szkoleniowych.